Olej rycynowy - skład, zastosowanie i właściwości
Olej rycynowy to jeden z najpopularniejszych tłuszczy roślinnych mających szerokie zastosowanie zarówno w kosmetyce, farmacji jak i medycynie naturalnej.
Czym jest olej rycynowy? Czy jest trujący i czy może powodować alergie? Do czego służy i jak wykorzystuje się jego lecznicze właściwości, o tym wszystkim przeczytasz w artykule. Dowiesz się również jak wykorzystywano trujące właściwości rycyny i dlaczego jednocześnie uważany jest za uzdrawiający olej.
Czym jest olej rycynowy?
Olej rycynowy ( Ricinus communis ) jest pozyskiwany z nasion rącznika pospolitego, rośliny o trujących właściwościach.
Roślina rącznika pospolitego lubi ciepłe kraje szczególnie tropiki, Indie, Chiny, Brazylię, chociaż pochodzi z Afryki. Może być uprawiana w bardziej umiarkowanych regionach a obecnie znaleźć ją można w przydomowych ogrodach.
Produkcja oleju rycynowego jest dość prosta. Polega to na prasowaniu nasion, aż gęsta, oleista ciecz zostanie wydobyta. Stosuje się kilka metod, ale tłoczenie na zimno pozwala zachować wszystkie zalety produktu, w tym kwas rycynolowy.
Czy olej rycynowy jest trujący?
Rzeczywiście, wszystkie części rącznika są toksyczne. Ta toksyczność wynika z obecności rycyny, glikoproteiny uważanej za "środek toksyczny kategorii B" zakwalifikowany przez amerykańskie CDC (Centers for Disease Control and Prevention). Trucizna ta była notorycznie używana podczas zimnej wojny przez sowieckie tajne służby do eliminacji dysydenckich uchodźców na Zachodzie, takich jak pisarz Georgi Markov, zamordowany 7 września 1978 r. Markov zginął przez słynne uderzenie "bułgarskiego parasola" który nasączony został trucizną. Pisarz zmarł po około 4 dniach od ukłucia parasolem z rycyną. Wyprodukowana do tego celu trucizna, powstała w laboratorium KGB.
Poprzez rafinację olej rycynowy pozbawiany jest trujących właściwości i może być wykorzystywany nawet do celów spożywczych oraz medycznych. Apteczny olej rycynowy najczęściej stosowany był jako środek przeczyszczający ale nie jest on już do tych celów zalecany. Na rynku jest mnóstwo farmaceutyków znacznie bezpieczniejszych niż olej rycynowy, który w dużych dawkach może doprowadzić do odwodnienia organizmu a niekiedy śmierci. W niewielkich ilościach stanowi dodatek do żywności. Stosuje się go zwłaszcza w cukiernictwie a znaleźć go można pod oznaczeniem E1503.
Na szczęście w zastosowaniu zewnętrznym olej rycynowy nie stwarza żadnego ryzyka – jeśli jest dobrej jakości, nawet ten z pierwszego tłoczenia, który nie został poddany rafinacji, może być stosowany jako środek pielęgnacyjny.
Czym się różni olej rycynowy od olejku rycynowego?
Niczym. Nazwy stosowane są zamiennie a słowo olejek częściej używane jest w kosmetyce niż np. przemyśle chemicznym czy produkcji maszyn. Co ciekawe, olej ten stosowany jest nie tylko w farmacji i kosmetyce. Od dawna wykorzystuje się go jako smar do silników, w tym również do samolotów.
Jaki ma skład i jakie są jego właściwości organoleptyczne?
Właściwości botaniczne i organoleptyczne olejku rycynowego mogą ewoluować w zależności od warunków produkcji (kraj, nasłonecznienie, gleba, uprawa ekologiczna itp.).
Kolor w zależności od tego czy olej jest rafinowany czy nie, możemy spotkać jako prawie bezbarwną ciecz aż do koloru żółtawo-słomkowego.
Ma bardzo delikatny i prawie niewyczuwalny zapach chociaż Ci, którzy znają apteczną wersję sprzed lat twierdzą, że zapach jest bardzo nieprzyjemny.
Tekstura olejku rycynowego jest gęsta, dlatego przed zastosowaniem dobrze jest go lekko ogrzać, połączyć z innym olejem bazowym lub użyć jako dodatku do kosmetyku czy mydła.
Olej rycynowy zawiera między innymi kwasy tłuszczowe jednonienasycone z czego 85% do 88% to kwas rycynolowy, 3% do 4% kwas oleinowy (omega9). Następnie wielonienasycone 5% do 6% kwasu linolowego (omega-6) oraz nasycone z czego 1% do 2% to kwas palmitynowy, 1% do 2% kwas stearynowy.
Czy olej rycynowy powoduje alergie?
Tak, olej rycynowy może wywołać alergię u osób o bardzo wrażliwej skórze. Ma właściwości osuszające więc często stosowany w dużych ilościach, może powodować swędzenie skóry i zaczerwienienie. Jeżeli masz suchą, wrażliwą skórę najlepiej zrobić test na zgięciu łokcia zanim go zastosujesz. Zaleca się również rozcieńczanie oleju z innymi olejami jak np. oliwą z oliwek. W metodzie OCM, czyli olejowaniu twarzy powinno się zastosować odpowiednie proporcje w zależności od kondycji cery i tego, czy jest to skóra sucha czy tłusta.
Jakie zastosowanie miała niegdyś rycyna?
Olej rycynowy jest używany najprawdopodobniej już od XVI wieku pne. Uważa się, że jego stosowanie rozpoczęło się w Egipcie, a nasiona rącznika znaleziono w grobowcach Faraonów.
W tamtych czasach nasiona służyły do produkcji oleju do lamp oraz do produkcji leczniczego olejku na zaparcia i bóle. O właściwościach leczniczych olejku rycynowego mowa w papirusie Ebersa, który pochodzi z 1550r pne.
W Indiach, olej rycynowy był częścią praktyk ajurwedyjskich i był używany jako środek przeczyszczający, ale także do leczenia niektórych schorzeń, takich jak zapalenie stawów.
Podobne miał zastosowanie w Chinach, zanim Grecy również odkryli jego zalety. Herodot i kilku innych historyków wspominają go szczególnie jako środek do pielęgnacji ciała i włosów.
Olejek rycynowy najczęściej wykorzystywany był jako środek przeczyszczający.
To właśnie z tego powodu stał się niezwykle słynny w czasach Mussolinieg. Benito Mussolini w 1923 roku utworzył włoską, faszystowską milicję zwaną potocznie ‘’Czarnymi koszulami’’. Jedną z upokarzających kar jaką Mussolini wymierzał, było pojenie przeciwników olejem rycynowym co skutkowało biegunką, odwodnieniem a nawet śmiercią. Co gorsza, w odległych nam czasach podobne tortury stosowali rodzice wobec swoich niepokornych dzieci. Karą za przewinienie miała być biegunka i ból brzucha.
Do czego służy olej rycynowy?
Nie da się zaprzeczyć, że olej rycynowy był powszechnie stosowanym lekiem, który do dziś jest dostępny, ale już nie tylko w aptekach. Ponieważ sama rycyna jest trucizną, olejki sprzedawane w punktach aptecznych są rafinowane i filtrowane.
Olej rycynowy przepisywano na różne schorzenia, nawet kobietom w ciąży. Na szczęście zrozumiano, że lepsze efekty przynosi jako produkt pielęgnacyjny do skóry, włosów i ciała niż jako środek przeczyszczający. Wielu medyków oraz zielarzy nadal poleca olej rycynowy do leczenia bóli pleców, brzucha podczas miesiączki lub pozbycia się torbieli na jajnikach. Oczywiście olej ten nie jest przyjmowany doustnie, ale wcierany w chore miejsce lub stosowany w formie ciepłych kompresów na chore miejsca. Zauważono rzekome podobieństwo rośliny do ręki Chrystusa, dlatego nadano rącznikowi moc uzdrawiającą.
Aktualnie olej rycynowy wykorzystywany jest do celów pielęgnacyjnych jak np. olejowania włosów, dzięki czemu mniej wypadają, są mocniejsze i szybciej rosną. Również do oczyszczania twarzy z resztek makijażu, pielęgnacji paznokci, brwi i brody. Ci, którzy stosują olej rycynowy bardziej leczniczo wiedzą, że może zwalczać bezsenność oraz leczyć kolkę u dziecka dzięki masażom brzuszka z użyciem rozgrzanego w dłoniach olejku.
Do czego jeszcze możemy użyć oleju rycynowego?
Mówi się, że Kleopatra używała kropli olejku, aby mieć błyszczące białka oczu. Używała go również do demakijażu.
Jak olej rycynowy wykorzystuje się w ajurwedzie
W medycynie ajurwedyjskiej olej rycynowy jest uważany za króla leków. Jest przeznaczony do leczenia chorób vata i zapalenia stawów, zwłaszcza gdy te ostatnie objawiają się bólem, obrzękiem i deformacjami stawów i kości. Oprócz tych chorób artretycznych, jest stosowany zewnętrznie w celu złagodzenia guzków, brodawek, infekcji grzybiczych skóry i paznokci, a także w stanach takich jak egzema i łuszczyca. W Ajurwedzie jest również stosowany lokalnie w leczeniu jęczmienia, zapalenia spojówek i ciał obcych w oczach.
Czy olejem rycynowym można umyć zęby?
Posiada właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Badanie w probówce dotyczące stosowania oleju rycynowego jako składnika pasty do mycia zębów w roztworach 2,5% i 10% wykazało, że posiada on działanie przeciwbakteryjne w różnym stopniu przeciwko streptococcus mutans (bakterie gram dodatnia), staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) i Enterococcus faecalis (paciorkowiec kałowy). W stężeniu 10% ten roztwór oleju rycynowego wykazywał działanie przeciwdrobnoustrojowe porównywalne z komercyjnymi pastami do zębów.
Jakie są zalety oleju rycynowego dla skóry?
Olej rycynowy, dzięki swojej lepkiej konsystencji, wchodzi i wypełnia luki w uszkodzonej skórze rąk. Oprócz właściwości nawilżających, istnieją właściwości lecznicze i oczyszczające. Jest to olej bogaty w kwas rycynolowy (omega 9) i kwasy tłuszczowe, które ograniczają namnażanie się zarazków (bakterii i drożdży). Dlatego jest najlepszy w zwalczaniu trądziku, uspokaja swędzenie a dodając 1 kroplę oleju z dzikiej marchwi, likwiduje brązowe plamy na twarzy i dłoniach. W przypadku suchych rąk pozwól olejowi działać przez noc, zakładając bawełniane rękawiczki. Wyniki są bardzo szybkie.
Czy olej rycynowy jest skuteczny przeciwko cellulitowi?
Okłady z oleju rycynowego były praktykowane od bardzo dawnych czasów. Umożliwiły one pobudzenie układu odpornościowego, a tym samym wyleczenie wielu dolegliwości. Technika ta może być stosowana jako leczenie cellulitu. Aby to zrobić, wystarczy zaimpregnować szmatkę olejem rycynowym i nałożyć ją na obszar dotknięty cellulitem. Możesz utrzymać aplikację przez noc: aktywne składniki oleju rycynowego będą miały czas, aby pobudzić krążenie limfatyczne, a tym samym na dogłębną detoksykację skóry. Ponadto, jeśli masz skłonność do ciężkich nóg, okład z oleju rycynowego pomogą Ci je złagodzić oraz pozwolą na swobodny przypływ krwi w żyłach.
W jaki sposób wzmocnić włosy z olejkiem rycynowym?
Lepkość oleju rycynowego pozwala mu wypełnić łuski włosów, aby je naprawić, nawilżyć i wzmocnić. Pomaga spowolnić wypadanie włosów i stymuluje odrastanie. Polecam go w miejscowym zastosowaniu przy problemach łysienia, wypadania włosów po ciąży po przywróceniu równowagi hormonalnej, ale także przed i po chemioterapii. Demineralizacja prowadzi do wypadania włosów.
Nałóż olej rycynowy bezpośrednio na skórę głowy. Pozostaw na co najmniej 2 godziny lub na noc, a następnie umyj odżywką oraz szamponem. Żeby dostrzec szybko efekty, powtarzaj czynność kilka razy w tygodniu przez okres 2-3 tygodni.
Gdzie kupić olej rycynowy?
Olejki rycynowe dostępne są w każdej aptece oraz sklepach z kosmetykami naturalnymi. Jeżeli chcesz rozpocząć kurację w olejkiem rycynowym i włączyć go do codziennej pielęgnacji, możesz zakupić małą buteleczkę by upewnić się, że działa. Shaushka Cosmetics proponuje klientom różne rozmiary olejku od 10ml aż do 100ml. Jeżeli chcesz przeprowadzić kurację olejem zapobiegającą wypadaniu włosów możesz sięgnąć po większą wersję, ale jeżeli chcesz nim pielęgnować rzęsy, mała buteleczka wystarczy na bardzo długo.
Olej rycynowy Shaushka jest olejem rafinowanym o właściwościach spożywczych. Nie zalecamy jednak spożywania oleju, zwłaszcza bez konsultacji z lekarzem. Można go natomiast użyć na spierzchnięte usta, bo nie jest trujący.
Należy zachować jednak wszelkie środki ostrożności i trzymać go z daleka od dzieci oraz dostępu dla zwierząt. Wypicie oleju rycynowego może spowodować bardzo silną biegunkę i odwodnienie.
